Skomentuj 
Podziel się!
Udostępnij
Twittnij
Wyślij
Drukuj
Jak sprawić aby klin podatkowy był w Polsce mniejszy, zastanawiają się autorzy raportu „Jak naprawić klin podatkowy w Polsce”, opracowanego na zlecenie ZUS przez centrum analiz społeczno-gospodarczych Polityka Insight.
Jak dodaje, na klin składają się różnego rodzaju zaliczki na podatek, składki na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne i inne fundusze związane z zatrudnianiem pracownika.
Przez duży klin, koszty pracy w Polsce są też duże
Ze statystyk OECD wynika, że do pensji, którą polski pracownik dostaje na rękę, pracodawca musiał w zeszłym roku dopłacić średnio ponad 1/3 wypłaty.
Polski klin mieści się w unijnej średniej, ale jest i tak za duży
Ten klin podatkowy mieści się w średniej unijnej, ale jak mówi Przemysław Ruchlicki, jest on i tak duży, patrząc pod kątem polskiego pracownika.
Klin ruguje etatowe umowy o pracę
Przy umowie o pracę ponad 1/3 kosztów, które ponosi pracodawca to klin podatkowy. To sprawia, że umowy o pracę są mniej popularne – mówi Łukasz Kozłowski ekspert Pracodawców RP.
Klin bije w najmniej zarabiających i wypycha ich na umowy cywilnoprawne
̶ I dotyczy to przede wszystkim pracowników opłacanych najniżej, gdyż właśnie klin jest dla nich najbardziej dotkliwy – mówi ekspert.
I dlatego, dodaje, jest to kolejny argument za zmianami.
Wspomniane zmiany mogły by polegać na obniżeniu składek, dla najmniej zarabiających, do nawet 10 procent.
Zmiany są potrzebne. Dlaczego?
Według przedsiębiorców te obciążenia są to jedną z głównych barier prowadzenia działalności gospodarczej.
– Klin podatkowy czyli te obciążenia kosztów pracy są w Polsce na poziomie średnim, wśród państw OECD. Ale jeśli chodzi o trzy charakterystyczne cechy klina: strukturę, progresję, i zróżnicowanie dla różnych form zatrudnienia – to jesteśmy negatywnym liderem. Mamy bardzo mało progresywny klin podatkowy. Osoba zarabiająca płacę minimalną płaci ok. 38 proc., jeśli chodzi o klin podatkowy, czyli tyle samo co prezes spółki, który zarabia 25 tys. zł miesięcznie – wyjaśnia gość Jedynki dr Paweł Wojciechowski, główny ekonomista ZUS.
Klin to nie tylko podatki
Osoby mniej zarabiające są więc bardziej obciążone niż te które zarabiają więcej.
– Relatywnie mamy (poza jednym państwem OECD) najniższą progresję dochodową. Z tego powodu, że poza podatkami w tym klinie są też składki na ubezpieczenia społeczne, które są z natury liniowe. A dodatkowo, z góry są ograniczone tzw. 30-krotnością czyli powyżej pewnej kwoty nie płaci się składki emerytalno-rentowej. Poza progresją, której praktycznie nie ma, jest jeszcze fakt, że w strukturze tego klina 80 proc. stanowią składki. Jest to właściwie klin składkowo-podatkowy, i te liniowe składki powodują, że pomimo progresywnego PIT-u, klin jest degresywny. Czyli im osoby więcej zarabiają, tym płacą mniej podatków, według umowy o pracę. To samo dotyczy też samozatrudnionych – tłumaczy dr Paweł Wojciechowski.
Jest jeszcze czwarta cecha klina, zróżnicowane formy zatrudnienia. Chodzi tu o zlecenia, umowy o dzieło, które powodują że klin podatkowy czyli obciążenia pracy są zróżnicowane. I wybór tych form wynika właśnie z tego zróżnicowania, a nie z faktu, że tak określoną pracę się wykonuje. Jest to taka polska specyfika…
Klin a dochody gospodarstwa domowego
ZUS proponuje odwrócić tę proporcję, i sprawić by klin był progresywny, i co więcej powiązać to z dochodami gospodarstwa domowego, a nie pracownika.
– W większości krajów ten klin jest progresywny. I to jest zdrowa relacja, ponieważ elastyczność podaży pracy, czyli skłonność do podjęcia pracy właśnie ze względów podatkowo-składkowych jest dużo wyższa wśród osób nisko zarabiających niż wśród osób, które mają wysokie zarobki. Co innego bowiem „zabrać” komuś 300 zł, gdy zarabia 1000 zł, a co innego gdy dotyczy to osoby z wynagrodzeniem wynoszącym 25 tys. zł. Zwiększenie progresji dochodowej jest bardzo istotnym elementem dla zwiększenia zatrudnianie na rynku pracy. Zainteresowania pracą. I jest też elementem, który pokaże podatnikom, ubezpieczonym, za co płaci się te składki na samym początku, a powinno się płacić te składki, które są najbardziej interesujące dla pracownika, typu składka emerytalna, zdrowotna, chorobowa. I to może zachęcić pracownika do wejścia na legalny rynek pracy, do podjęcia pracy – podkreśla gość radiowej Jedynki.
Konsolidacja składek
Dodatkowo, jak wynika z raportu „Jak naprawić klin podatkowy w Polsce?" - konieczna jest konsolidacja poboru danin za pomocą jednego transferu. Co by to zmieniło, że zamiast do ZUS, NFZ i Ministerstwa Finansów składka trafiałaby do jednego miejsca?
– Z punktu widzenia administracji państwowej byłoby to tańsze i bardziej przejrzyste. Natomiast powinno się założyć, że te pieniądze są znaczone. Tak jak dzisiaj składka emerytalna, rentowa, wypadkowa, na FP, składka zdrowotna pobierana przez ZUS i te pieniądze są znaczone i idą do właściwych funduszy. Czyli ta konsolidacja tutaj niewiele zmieni. Podobnie jak konsolidacja funkcji kontrolnych przez urzędy skarbowe, kontrolerów ZUS – tutaj też niewiele się zmieni z punktu widzenia płatników. Natomiast kwestia egzekucji w jednych rękach usprawniłaby te działania – ocenia dr Paweł Wojciechowski.
Czy jednak składka oznacza, że nie będzie żadnych ulg podatkowych, np. kwoty wolnej od podatku?
– Wręcz przeciwnie. Kwotę wolną od podatku można do tego systemu wprowadzić, np. dofinansować osobom o niższych dochodach składki emerytalne czy zdrowotne. Albo można tworzyć tzw. progresję, również w części składkowej – komentuje gość Jedynki.
Nowy kontrakt pracy
Aby naprawić klin podatkowy potrzebna jest nie tylko reforma podatków, składek społecznych, ale także prawa pracy. I tu pojawia się pomysł jednolitego kontraktu pracy.
– Ta koncepcja została już wprowadzona np. we Włoszech. Chodzi o to, by nie różnicować praw pracowniczych ze względu na formę zatrudnienia. Bo zróżnicowanie klina podatkowego ze względu na formy zatrudnienia jest właśnie tym, co wywołuje te różne negatywne zaburzenia na rynku pracy. I dokłada do tego również prawo pracy, które omija te elastyczne formy zatrudnienia. To powoduje duże zróżnicowanie między np. umowami o dzieło, zlecenia czyli tzw. śmieciówkami a legalnymi umowami o pracę. Co zachęca pracodawców do oferowania tych elastycznych form zatrudnienia – ocenia dr Wojciechowski.
Ale w kontrakcie uprawnień nabiera się dopiero z czasem, co może spotkać się ze sprzeciwem ze strony związków zawodowych.
– Związki optują za większymi uprawnieniami dla elastycznych form zatrudnienia. Ale nie powinno się tutaj tylko równać do góry, jeśli chodzi o uprawnienia dla pracowników. Powinna to być dwustronna relacja, czyli uprawnienia pracowników powinny być niższe jeśli chodzi o umowę o pracę. A jeśli chodzi o pozostałe umowy to powinny być wyższe – uważa gość Jedynki dr Paweł Wojciechowski, główny ekonomista ZUS.
Warto więc jeszcze raz przypomnieć, że zmiana klina podatkowego jest niezbędna, by podnieść poziom zatrudnienia w Polsce.
KOMENTARZE (0)
Do artykułu: Klin podatkowy - zmora polskiego pracownika i pracodawcy