Rodzina, przyjaciele, naiwni entuzjaści. To nie wystarczy, by wystartować z biznesem

Rodzina, przyjaciele, naiwni entuzjaści. To nie wystarczy, by wystartować z biznesem
Fot. Adobe Stock/PTWP. Data dodania: 20 września 2022

Kapitałem start-upów są przede wszystkim pomysły i zaangażowanie założycieli. Po ten pieniężny trzeba dotrzeć do ludzi, funduszy i instytucji skłonnych zainwestować posiadane zasoby. Jak wybrać źródło i formę wsparcia?

  • Najbardziej oczywistym źródłem funduszy na założenie start-upu są własne oszczędności, zwykła pożyczka oraz tzw. FFF (family, friends, fools - ang. rodzina, przyjaciele, "naiwni entuzjaści"). Cała kategoria tych "pierwotnych" źródeł nazywana jest bootstrapping i, wbrew pozorom czy wyobrażeniom, stanowi istotną część start-upowego kapitału i w Polsce, i na świecie.
  • Z własnych środków utrzymuje się 68 proc. badanych start-upów - wynika z raportu "Polskie Startupy 2017". Mit "młode firmy działają i rozwijają się za cudze pieniądze" - to zbyt łatwe uogólnienie.
  • Prawda jest bardziej skomplikowana, bo dużo zależy od etapu start-upowego rozwoju. Ze wspomnianego opracowania wynika też bowiem, że 20 proc. młodych firm korzysta z zagranicznego źródła finansowania (akceleratora, anioła biznesu lub funduszu venture capital), a - tu uwaga! - aż 77 proc. start-upów deklaruje chęć pozyskania zewnętrznego źródła finansowania w perspektywie pół roku.

Szczególną metodą finansowania, niezależną od fazy rozwoju, jest crowdfunding, czyli zbiórka drobnych wpłat od społeczności w zamian za obietnicę dostarczenia produktu lub udział w przyszłych zyskach czy w firmie. Do najpopularniejszych platform należą Kickstarter, GoFundMe i Indiegogo, a w Polsce także Wspieram.to, PolakPotrafi i Wspólnicy.pl. Minusem wspomnianego rozwiązania pozostaje to, że wymaga zdobycia... popularności; konieczny jest sprawny marketing, a ciekawy i oryginalnie "sprzedany" projekt musi się dobijać do sporej liczby wspierających

Zalążek w inkubatorze

U zarania, w zalążkowej formie rozwoju biznesu pozyskanie pieniędzy z zewnątrz zwykle nie jest proste. Inne opcje pojawiają się dopiero po osiągnięciu kamieni milowych - ze szczególnym naciskiem na tzw. minimum viable product (prototyp z minimum funkcjonalności).

- Myślę, że opieranie się wyłącznie na własnym kapitale już od początku działalności nie jest dziś możliwe - uważa Patrycjusz Marcinkowski, założyciel start-upu Tosend, nagrodzonego w zeszłorocznym konkursie Start-Up Challenge podczas katowickiego European Start-up Days. - Polska powinna nie tylko inkubować innowacyjne pomysły, ale i dopilnować, by były do końca polskie.

Młodym przedsiębiorstwom we wczesnych fazach rozwoju pomagają m.in. akceleratory i inkubatory. Często zapewniają wsparcie finansowe, a także dostęp do sieci kontaktów, pomoc merytoryczną i promocję - nierzadko za udziały w biznesie.

Takimi akceleratorami i inkubatorami zarządzają m.in. PZU, OVH, Orlen, Enea, PGNiG, Poczta Polska. Korporacja, uruchamiając inkubator, często ma nadzieję zyskać od start-upu rozwiązanie któregoś ze swoich problemów i związać się z nim na dłużej. Do grupy inkubatorów należą też Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości, "użyczające" swej osobowości prawnej w zamian za regularną składkę (co może się opłacać raczkującym firmom).

Nieco inaczej działa Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. Przekazuje środki na wybrane, innowacyjne projekty w takich na przykład programach jak Inteligentny Rozwój, Polska Wschodnia i Wiedza Edukacja Rozwój (m.in. takie nabory, jak Bony na innowacje dla MŚP, Poland Prize, ScaleUp, Wzór na konkurencję czy Akademia menadżera MŚP).

Jeśli chodzi o fundusze adresowane bezpośrednio z Brukseli, start-upowcy powinni się zainteresować unijnymi programami JEREMIE i Horyzont 2020. Pierwszy (Joint European Resources for Micro to Medium Enterprises) pozwala zaciągnąć niskooprocentowane kredyty z niewielkim wkładem własnym; drugi - zyskać dotację, jeśli pomysł dotyczy nowatorskich badań naukowych, wdrażanie nowych rozwiązań, produktów czy technologii.

Fundusze z funduszy

Fundusze venture capital (VC) - inwestując w start-upy - godzą się na wysokie ryzyko związane z niepewną przyszłością firmy, ale w zamian oczekują wysokiego zwrotu z inwestycji. Zgadzając się na inwestycję funduszu, start-up zyskuje doświadczonego udziałowca, który ma prawo głosu w procesach decyzyjnych. Nierzadko w grę wchodzi tu też mentoring.

Oprócz samych funduszy istnieją także fundusze funduszy, w tym PFR Ventures - zarządzany przez Polski Fundusz Rozwoju (w skali UE podobnie działa założony przez Komisję Europejską i Europejski Fundusz Inwestycyjny VentureEU).

PFR Ventures - drugi co wielkości fundusz funduszy (po brytyjskim) w Europie - tworzy jakby "sztafetę finansowania". PFR Starter FIZ inwestuje w firmy w zalążkowej fazie rozwoju właściwie tylko z pomysłem i de facto jeszcze bez klientów; PFR Biznest FIZ skierowany jest do podobnej grupy, ale pracuje we współpracy z aniołami biznesu (finansowanie + mentoring); PFR KOFFI FIZ zajmuje się już bardziej okrzepniętymi firmami.

We wsparcie start-upów angażuje się też - poprzez fundusz PFR - NCBR CVC (dla większych inwestycji, służących transferowi technologii do biznesu). A w ramach BRIdge VC NCBR powstał polsko-izraelski fundusz TDJ Pitango Ventures. W obu przypadkach idzie o to, by do wspierania start-upów przez państwo przyciągać też kapitał, a czasami i mentoring prywatny.

W fazie ekspansji i stabilizacji znacznie zwiększają się możliwości pozyskania kapitału ze strony banków oraz funduszy private equity (PE). W ścisłym znaczeniu VC są częścią PE, ale przyjęło się używać tej drugiej nazwy, gdy chodzi inwestycje w firmy w fazie rozwoju lub wykupu.

Nie tylko parkiet

Inną formą pomocy dla start-upów są tzw. aniołowie biznesu - zjawisko, które w Polsce na razie nie jest zbyt popularne. Ci doświadczeni przedsiębiorcy stają się mentorami młodszego pokolenia, oferując wszelkie rodzaje wsparcia. Zdarza się często, że ich motywacja nie jest ściśle finansowa (inwestycje) i działają oni z chęci podzielenia się wiedzą.

Poza wszelkimi funduszami istnieje też możliwość bezpośredniego przejęcia firmy i przekształcenia jej w dział korporacji. O wadach i zaletach takiego rozwiązania trudno przesądzać - warunki są ustalane indywidualnie. Projekty mogą zachowywać dużą autonomię, jak należące do Alphabet X Waymo czy Glass, ale mogą też zostać wpasowane w korporacyjne schematy, jak dzieje się niekiedy z firmami wykupywanymi przez banki.

Jeśli biznes już działa i spełnia warunki określone przez Komisję Nadzoru Finansowego, może sprzedać akcje na giełdzie papierów wartościowych. W lipcu tego roku mają wejść w życie przepisy KE, dzięki którym firmy będą mogły pozyskać na giełdzie finansowanie nawet w wysokości 8 mln euro bez sporządzania prospektu. Nie tak dawno na warszawskiej GPW (NewConnect) zadebiutował, wywodzący się ze start-upowego środowiska Brand24.

Generalnie: strumień pieniędzy ułatwia start-upowi wzrost, ale warto pamiętać, że nagły dostęp do finansowania, szczególnie ze strony państwowej lub unijnej, nierzadko kojarzy się ze spontanicznym "przepalaniem" środków bez jasno określonego celu i minimalnej nawet dyscypliny.

- Za duży strumień złotówek czy dolarów na początku drogi może sprzyjać pewnemu rozluźnieniu, utracie instynktów samozachowawczych, bo owa "płynnościowa poduszka" tworzy, czasem nadmierny, komfort pracy i zabija motywację - uważa prezes funduszu bValue.vc Maciej Balsewicz.
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: Rodzina, przyjaciele, naiwni entuzjaści. To nie wystarczy, by wystartować z biznesem

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!